Üretimden tüketime kadar tüm işlemler küf gelişimini en aza indirecek şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu amaçla modern üretim teknikleri uygulanmalı, gıda ve yem maddeleri uygun biçimde depolanmalı ve sürekli olarak kontrol edilmelidir. Yem ve yem hammaddeleri her aşamada aflatoksin yönünden analiz edilmeli, tolerans limitleri ülkemiz için kabul edilen sınırların üzerinde olanların tüketimine izin verilmemelidir.
Yem ve gıdalarda mantar infestasyonunu ve dolayısıyla aflatoksin oluşumunu önlemek için etkili, ekonomik ve uygulanabilir kimyasal maddelerin, toksin bağlayıcıların kullanımına özen gösterilmelidir.
Kimyasal yöntemlerle her ne kadar etkili sonuçlar alınabilse de uygulama güçlüğü ve kalıntı problemi gibi bir takım olumsuzluklarla karşılaşılabilmektedir. Özellikle yem ve gıdalarda kullanılan kimyasal madde kalıntılarının hayvan ve insan sağlığı açısından tehlike oluşturması bu yöntemin kullanımını sınırlandırmaktadır.
Bu nedenle son yıllarda yemde bulunan mikotoksinleri absorbe edebilen spesifik bazı maddeleri içeren toksin bağlayıcılar çok daha yoğun olarak kullanılmaktadır.
Fiziksel ve kimyasal yöntemlerin uygulama zorluğu, pahalı bir yatırım gerektirmesi ve yemde oluşturdukları tat, koku ve fiziksel bozukluklar ile yemlerde bulunan toksinlerin kontrol yolları araştırmacıları biyolojik ürünlerin kullanılmasına itmiştir. Bu amaçla bazı bakteri türleri (lactobasiller) ile saccharomyces cerevisiae türü mayalar denenmiş ve olumlu sonuçlar alınmıştır. Söz konusu maya türü doğrudan yeme ilave edilebileceği gibi maya hücre duvarından elde edilen glucomannan veya esterleşmiş şekli mannanoligosakkaritler de kullanılmaktadır.
Aflatoksin’e Karşı Dünya Genelinde Alınan Önlemler
Uluslararası ticarette yaşanan bir problem dünyanın belirli bir bölgesinde sınırlı kalmayıp uluslararası nitelik kazanmaktadır. Aşırı toksik ve karsinojenik etkileri nedeniyle aflatoksinlerin gıdalarda bulunma düzeyleri halk sağlığı ve ekonomik kayıplar yönünden dikkatleri üzerine çekmiştir.
Modern analitik metotlar sayesinde sütteki çok düşük Aflatoksin M1 düzeyleri dahi belirlenebilmekte ve bunun sonucunda bozucu etkisi olmamasına rağmen pozitif örneklerin yüzdesi artmaktadır. Aflatoksin M1’in sütlerde etkili düzeylerde gözlenmesi sütün atılmasına yol açarak süt endüstrisinde ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Bundan dolayı bu toksinin uzaklaştırılmasının ve yok edilmesinin olasılıklarını araştıran birçok çalışma yapılmıştır.
Aflatoksin problemi, yaygın olması nedeniyle çeşitli uluslararası çalışmalarda ele alınmaktadır. FAO, WHO, UNEP gibi organizasyonlarca taramalar yapılarak durum değerlendirilmesi yoluna gidilmektedir. FDA’ya göre çoğu ülke için bu sınır değerler Aflatoksin B1 veya toplam Aflatoksin olarak verilmekte olup 5-20 ppm aralığında değişmektedir. Süt ve ürünlerinde bulunabilecek Aflatoksin M1 için bu sınır değer çok daha düşük olup 0,5 ppb ve altındaki değerlerde tutulmaktadır. Kontroller kanun ve tüzüklere bağlı olarak sıkı bir şekilde yapılmakta, belirlenen limitler üzerinde aflatoksin içeren gıda maddelerinin ithalatına ve ülke içinde tüketimine izin verilmemektedir.
BIOEASY Aflatoksin M1 Hızlı Test Kitine SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ TESTLERİ bölümünden ulaşabilirsiniz.
